Terug naar overzicht

Biomedische Rekenkamer in hoger beroep over ontoereikende dataset "Deltavax"

Den Haag, 5 september 2024

De data (gegevens sterftedatum en prikdatum) zoals onlangs verstrekt door VWS zijn ontoereikend. De Biomedische Rekenkamer gaat in hoger beroep.

Een van de eerste gegevens waarnaar men geïnteresseerd is bij het beoordelen van de veiligheid van een medische interventie, betreffen de tijdsduur tussen de interventie en overlijden, voor diegenen die zijn overleden.

Daartoe heeft de stichting in 2022 een verzoek ingediend bij zowel CBS als het ministerie van VWS en in februari van 2024 heeft dit ten lange leste geleid tot vrijgave van een dataset – ‘deltavax’ genaamd.

Omdat de dataset allerlei gebreken vertoonde en ook op moeilijk te verklaren wijze alle overlijdens terugbracht naar de eerste van de maand, hebben we de dataset als onbruikbaar bestempeld. De bestuursrechter behandelde het beroep tegen het besluit van VWS, maar deze rechter besloot niet om VWS op te dragen een nieuw besluit te nemen.

De gebreken aan de dataset (in het navolgende 'quasi-deltavax' genoemd om te benadrukken dat de definitie van de waarden beslist anders is) die ruim 400.000 overledenen van 2021 t/m 2023 bevat, vatten we als volgt samen (los van de 'normale' datavervuiling die te verwachten is):

  • de gegevens zijn niet consistent; (te veel 90+ overlijdens, geen sterfgevallen in zelfde maand als die van 2e, 3e en 4e prikken, enz.)
  • de verstrekte benadering van het tijdstip van overlijden (naar de 1e van de maand) is een onnodige en ongewenste anonimisering die bovendien leidt tot destructie van de dataset – in de zin dat deze niet meer betrouwbaar is.

De stichting heeft uitgebreid beargumenteerd waarom de dataset van het besluit niet beantwoordt aan het oorspronkelijke Woo-verzoek. De rechter is in zijn uitspaak niet ingegaan op deze beroepsgronden. De stichting heeft daarom in hoger beroep ingediend bij de Raad van State.

Als voorbeeld van een mogelijke mis-interpretatie van de dataset, juist omdat het RIVM wel claimt dat het format beantwoordt aan het gevraagde (onjuist), maar geen uitleg geeft bij de dataset van de afwijking, worden hieronder drie grafieken getoond. Daarin is te zien dat waargenomen pieken artefacten kunnen zijn van de toegepaste verhaspeling, door na elkaar de (hier 80+) quasi-deltavaxwaarden voor een specifieke maand, twee en drie maanden te tonen.

Noot:

  • De data zijn publiek gemaakt op de website van het RIVM (in pdf-formaat) (link).
  • Vragen over de dataset moeten worden geadresseerd aan het RIVM die ervoor verantwoordelijk is, met verwijzing naar dit besluit.
  • artikel aangevuld op 22-9-2024.
Figuur 1. Schijnbare pieken 'quasi-deltavaxtabel' – data voor 1 maand
Als in Figuur 1 – data voor 2 maanden
Als in Figuur 1 – data voor drie maanden